Ναπολέων Μαραβέγιας, Στέργιος Μπαμπανάσης
Εκδόσεις Παπαζήση, 2022
ISBN 978-960-02-3899-0
Αριθμός Σελίδων 354
Η Μεσόγειος Θάλασσα αποτελεί το σημαντικότερο στοιχείο της ελληνικής παρουσίας από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Από τις ναυτικές περιπέτειες τον Οδυσσέα μέχρι τη σύγχρονη εμπορική ναυτιλία, η σχέση του ελληνικού στοιχείου με τη Μεσόγειο υπήρξε συνεχής και αδιάλειπτη. Από τη ναυμαχία της Σαλαμίνας μέχρι τη ναυμαχία του Ναβαρίνου, οι αγώνες των Ελλήνων για ελευθερία και ανεξαρτησία κρίθηκαν στη Μεσόγειο. Μετά την ένταξη της χώρας μας στην ΕΟΚ το 1981, το κέντρο βάρους του δημόσιου ενδιαφέροντος μετατοπίστηκε από τη Μεσόγειο στη Δυτική Ευρώπη, ενώ στη δεκαετία του 2010 στράφηκε σχεδόν αποκλειστικά στην ευρωπαϊκή Οικονομική και Νομισματική Ένωση, λόγω της βαθιάς οικονομικής κρίσης που αντιμετώπισε η χώρα μας. Από την άλλη πλευρά, είναι γεγονός ότι οι περισσότεροι Ευρωπαίοι συνδέουν άμεσα την Ελλάδα με τη Μεσόγειο, ενώ ένας βασικός λόγος που η τότε ΕΟΚ δέχθηκε την Ελλάδα ως πλήρες μέλος, ήταν η γεωγραφική της θέση στη Μεσόγειο. Τα τελευταία χρόνια, που η σχέση της Ελλάδας με την ΕΕ έχει εξισορροπηθεί μετά την έξοδο από το ασφυκτικό πλαίσιο των Μνημονίων, είναι καιρός το δημόσιο ενδιαφέρον της Ελλάδας ως ευρωπαϊκής χώρας να στραφεί και πάλι στο Μεσογειακό χώρο αξιοποιώντας τις πολλαπλές δυνατότητές της στο χώρο αυτό. Εξάλλου, με τον τρόπο αυτό υπογραμμίζει το συγκριτικό της πλεονέκτημα σε σχέση με τις βόρειες ευρωπαϊκές χώρες, όπως κάνουν όλες οι άλλες ευρωπαϊκές χώρες της Μεσογείου, οι οποίες μαζί με τη χώρα μας, συνέστησαν την Ευρωμεσογειακή Ομάδα (EUROMED9). Με στόχο την ευαισθητοποίηση των πολιτικών, κοινωνικών και πνευματικών δυνάμεων της χώρας για τη σημασία που έχει η Μεσόγειος για την Ελλάδα, με την ευκαιρία των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση οργανώθηκε, προς τιμήν του μεγάλου ξεσηκωμού του 1821 το Συνέδριο αυτό με τίτλο «Η Ελλάδα στη Μεσόγειο».
Ναπολέων Μαραβέγιας
Εκδόσεις Κριτική, 2021
ISBN 9789605863753
Αριθμός Σελίδων 168
Η αγροτική οικονομία συμπλέκεται με τον αστικό και βιομηχανικό σύγχρονο κόσμο και είναι αναπόσπαστο στοιχείο της ευρωπαϊκής ιστορίας και τροφός του ευρωπαϊκού πολιτισμού. Κατά συνέπεια ήταν αναμενόμενο ότι θα αποτελούσε τον βασικό πυλώνα του οικοδομήματος της ευρωπαϊκής οικονομικής και πολιτικής ενοποίησης. Η Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ), όπως ονομάστηκε, αποτέλεσε για πολλές δεκαετίες την πιο συμπαγή κοινή πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ήταν εκφραστής του ευρωπαϊκού ενοποιητικού εγχειρήματος.
Ακόμη και σήμερα η ΚΑΠ είναι η μοναδική ευρωπαϊκή πολιτική που δεν διαμορφώνεται μόνο από κοινού στις Βρυξέλλες αλλά ασκείται άμεσα από τις Βρυξέλλες, διανέμοντας απευθείας χρηματικές ενισχύσεις σε όλους τους ευρωπαίους πολίτες-αγρότες κάθε χώρας-μέλους. Με αυτό τον τρόπο εμπεδώνονται τα ομοσπονδιακά χαρακτηριστικά της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ενισχύεται η ευρωπαϊκή συνείδηση όλων των πολιτών-αγροτών μέσα από τις κοινές διεκδικήσεις τους προς το ευρωπαϊκό κέντρο, και όχι προς τα εθνικά κέντρα πολιτικών αποφάσεων των χωρών-μελών.
Στο βιβλίο αναλύονται τα ζητήματα που αναφέρονται στο περιεχόμενο, στη λειτουργία και στους μετασχηματισμούς της ευρωπαϊκής αγροτικής οικονομίας και της ΚΑΠ, με ειδική αναφορά και στην Ελλάδα. Στόχος είναι να αποτελέσει χρήσιμο εργαλείο για φοιτητές, ερευνητές, διαμορφωτές και ασκούντες πολιτική και γενικότερα για όσους ενδιαφέρονται για το ευρύτερο επιστημονικό πεδίο της ευρωπαϊκής οικονομίας και πολιτικής.
Το βιβλίο αφιερώνεται στη μνήμη του πρόωρα εκλιπόντος φίλου, καθηγητή και αντιπρύτανη του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, Λεωνίδα Λουλούδη.
Χωρίς βαρβάρους…
48 άρθρα + 2 ομιλίες
Ναπολέων Μαραβέγιας
Εκδόσεις Κριτική, 2019
Σελίδες: 224
ISBN: 978-960-5862-92-3
Το βιβλίο αυτό αποτελείται από κείμενα που απηχούν σκέψεις οι οποίες «τροφοδοτήθηκαν» από γεγονότα και καταστάσεις της περιόδου 2015-2019 κατά την οποία γράφτηκαν. Συνεπώς, θα μπορούσαν να θεωρηθούν ως οιονεί χρονογραφήματα με προεκτάσεις που ξεπερνούν το συγκεκριμένο χρονικό τους ορίζοντα και αξίζει να διαβαστούν και σήμερα.
Η επιλογή του τίτλου «Χωρίς βαρβάρους…» από το πασίγνωστο ποίημα του Καβάφη αποδίδει το πνεύμα των κειμένων και έγινε για να δείξει την αμηχανία της χώρας μπροστά στην έξοδο από τα μνημόνια. Ταυτόχρονα, η επιλογή του Ίκαρου στο εξώφυλλο θέλει να επισημάνει τη μεγάλη ευθύνη του πολιτικού συστήματος να οδηγήσει την Ελλάδα, μετά την τραγική περιπέτεια της οικονομικής κρίσης, προς μια αναπτυξιακή πορεία με σύνεση και σωφροσύνη, χωρίς την «επιπολαιότητα» που επέδειξε ο εικονιζόμενος σύμφωνα με τον γνωστό μύθο.
Τα περισσότερα κείμενα του βιβλίου γράφτηκαν μετά από συζητήσεις και ανάλογη επιστημονική τεκμηρίωση από μια ομάδα φίλων και συνεργατών στο Ερευνητικό Κέντρο Οικονομικής Πολιτικής Διακυβέρνησης και Ανάπτυξης του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Ελλάδα και Ευρωπαϊκή Ενοποίηση
Η Ιστορία μιας Πολυκύμαντης Σχέσης 1962-2018
Συλλογικό έργο
Επιμέλεια: Θεόδωρος Σακελλαρόπουλος || Ναπολέων Μαραβέγιας
Εκδόσεις Διόνικος, 2018
Σελίδες: 384
ISBN-13: 978-960-6619-82-3
Η υπερπεντηκονταετής περίοδος της σχέσεων της χώρας μας με την ΕΟΚ/Ε.Ε., που εκτείνεται από τη σύνδεση και τη Συμφωνία των Αθηνών το 1962 έως την εκδήλωση της κρίσης, την υπογραφή μνημονίων προσαρμογής και την ολοκλήρωσή τους τον Αύγουστο του 2018, αναδεικνύει κρίσιμα ερευνητικά ερωτήματα: Τι είδους επίδραση άσκησε η Ε.Ε. σε θεσμούς και δημόσιες πολιτικές της χώρας; Με ποιους μηχανισμούς μεταφέρθηκαν οι επιδράσεις και πόσο και πώς ενσωματώθηκαν σε εθνικό επίπεδο; Ποιες ευρωπαϊκές πολιτικές επέδρασαν περισσότερο στη χώρα μας και για ποιους λόγους; Πόσο ουσιαστική ή/και επιφανειακή ήταν η προσαρμογή σε διάφορα πεδία πολιτικής αλλά και σε ζητήματα νοοτροπιών και συμπεριφορών; Ποιο ήταν το τελικό αποτέλεσμα -θετικό ή αρνητικό- των επιρροών από τη συμμετοχή της Ελλάδας στην Ε.Ε.; Δεκατέσσερις ειδικοί επιστήμονες σε επιμέρους τομείς, καθηγητές και ερευνητές, παλαιότεροι και νεότεροι, ένωσαν τις δυνάμεις τους για να απαντήσουν στα πιο πάνω ερωτήματα και να συμβάλουν στη διερεύνηση όσο το δυνατόν περισσότερων διαστάσεων των επιδράσεων που δέχτηκε η χώρα μας από τη συμμετοχή της στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, κατά την προαναφερόμενη περίοδο, 1962-2018. Οι καταγραφές και οι αναλύσεις τους συνθέτουν την ιστορία της πολυκύμαντης σχέσης της χώρας μας με το ευρωπαϊκό μόρφωμα και, συνεπώς, ενδιαφέρουν, εκτός από τους φοιτητές, όλους όσοι θέλουν να ασχοληθούν με τη μεταπολεμική ιστορία της Ελλάδας από τις αρχές της δεκαετίας του ’60 μέχρι σήμερα.
Ευρωπαϊκή Ένωση
Δημιουργία, εξέλιξη, προοπτικές
Συλλογικό έργο
Επιμέλεια:Ναπολέων Μαραβέγιας
Εκδόσεις Κριτική, 2016
544 σελ.
ISBN 978-960-58-6114-8
Ποια είναι η φύση του ενωσιακού φαινομένου έναντι των εθνικών κρατών μελών και πόσο η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί να γίνει περισσότερο δημοκρατική και περισσότερο ευαίσθητη στις ανάγκες της πλειοψηφίας των ευρωπαίων πολιτών; Πόσο μπορεί η Ευρωζώνη να γίνει μια πραγματική Νομισματική Ένωση με κοινή δημοσιονομική πολιτική, που θα κατανέμει δικαιότερα τα βάρη μεταξύ πλουσιότερων και φτωχότερων χωρών μελών και θα συμπληρώνει την κοινή νομισματική πολιτική;
Υπάρχουν σήμερα οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις που έχουν συμφέρον να συνεχίσουν να ωθούν προς την εμβάθυνση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης;
Μπορεί η κοινή εμπορική πολιτική και η πολιτική ανταγωνισμού να ικανοποιήσει όλα τα κράτη μέλη; Πόσο η ΕΕ μπορεί να αποκτήσει κοινή εξωτερική πολιτική και κοινή πολιτική άμυνας; Πόσο μπορεί να συμφωνήσει σε μια κοινή πολιτική μετανάστευσης; Πόσο μπορεί να βελτιώσει την άσκηση κοινών πολιτικών όπως: πολιτικές συνοχής, αγροτικής, περιβαλλοντικής, χωρίς αύξηση των πόρων του προϋπολογισμού της; Πόσο μπορεί να αποκτήσει μια πραγματική κοινή κοινωνική πολιτική; Πώς μπορεί να αναπτύξει μια κοινή πολιτική εκπαίδευσης και έρευνας ανάλογη με αυτή των ΗΠΑ, ικανή να συμβάλει στην ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας; Τέλος, ποιες είναι οι προοπτικές του ενωσιακού εγχειρήματος στη σημερινή εποχή του ευρωσκεπτικισμού και των εθνικισμών;
Όλα αυτά τα ερωτήματα και πολλά ακόμη που προκύπτουν από την εξέλιξη της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, γίνεται προσπάθεια να απαντηθούν σ’ αυτό το συλλογικό βιβλίο για την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η υπόσχεση…της ανάπτυξης
100 κείμενα προβληματισμού
Ναπολέων Μαραβέγιας
Εκδόσεις Παπαζήση, 2015
315 σελ.
ISBN 978-960-02-3092-5
Το βιβλίο αυτό επιχειρεί να διατυπώσει απαντήσεις στα πολλά και κρίσιμα ερωτήματα των Ελλήνων πολιτών κατά την περίοδο της οικονομικής κρίσης, όπως: ποιος «φταίει» για την κρίση, τι πρέπει να κάνουμε για να έρθει επιτέλους η ανάπτυξη, ποιες είναι οι δυνατότητες και οι περιορισμοί της χώρας μέσα στο ευρωπαϊκό πλαίσιο, μήπως υπάρχει λύση εκτός ευρώ, πόσο μεγάλη σημασία έχει η εκπαίδευση για την ανάπτυξη της χώρας, γιατί είναι δύσκολη η μείωση της φοροδιαφυγής, γιατί δεν προχωρούν οι μεταρρυθμίσεις, πόσο μεγάλη είναι η φτώχεια στη χώρα μας, γιατί έχει μεγάλη σημασία για την Ελλάδα η αλλαγή της ευρωπαϊκής οικονομικής πολιτικής, ποιο είναι το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πως μπορούμε να επιχειρήσουμε ένα νέο ξεκίνημα σε σταθερές βάσεις, πως μπορούμε να κάνουμε ένα άλμα προς τα εμπρός, σε ποιους τομείς πρέπει να στηριχθούμε για να ξεπεράσουμε τις αδυναμίες μας, πόσο πρέπει να βελτιώσουμε τους θεσμούς και τις συμπεριφορές μας, τι πρέπει να αλλάξουμε στο πολιτικό μας σύστημα και στη διοίκηση για να αποκτήσουμε σύγχρονο κράτος, πως θα περιορίσουμε τη διαφθορά, πως πρέπει να βελτιώσουμε την παιδεία μας για να αποκτήσουμε καινοτόμο νοοτροπία.
Από την Κρίση στην Ανάπτυξη.
Σε Αναζήτηση Νέων Αναπτυξιακών Μοντέλων για την Ελλάδα και το Ευρωπαϊκό Νότο
Συλλογικό έργο
Επιμέλεια: Σήφης Βαλυράκης, Στέργιος Μπαμπανάσης, Αλίκη Μουρίκη, Ναπολέων Μαραβέγιας
Εκδόσεις Παπαζήση, 2014
344 σελ.
ISBN 978-960-02-3074-1
Ο τόμος περιλαμβάνει τα πρακτικά του διεθνούς επιστημονικού συνεδρίου που συνδιοργανώθηκε υπό την αιγίδα του Προέδρου της Δημοκρατίας κυρίου Κάρολου Παπούλια από το Ίδρυμα Μεσογειακών Μελετών και το γερμανικό Ίδρυμα Friedrich Ebert τις 29 Απριλίου 2014 στην Αθήνα με θέμα: «Από την κρίση στην ανάπτυξη: σε αναζήτηση νέων αναπτυξιακών μοντέλων για την Ελλάδα και τον Ευρωπαϊκό Νότο».
Ο τόμος έχει δυο νέα χαρακτηριστικά σε σχέση με άλλες εκδόσεις για συναφή θέματα: Το πρώτο είναι ότι περιλαμβάνει συγκριτικές εισηγήσεις Ελλήνων και ξένων επιστημόνων για τις εμπειρίες έξι χωρών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης: της Ελλάδας, Ιταλίας, Ισπανίας, Κύπρου, Γερμανίας και Ουγγαρίας. Το δεύτερο χαρακτηριστικό είναι ότι περιλαμβάνει τις παρεμβάσεις για τα παραπάνω θέματα εκπροσώπων έξι ινστιτούτων και κομμάτων: του Ινστιτούτου Δημοκρατίας «Κωνσταντίνος Καραμανλής», του Ινστιτούτου Στρατηγικών και Αναπτυξιακών Μελετών – ΙΣΤΑΜΕ «Ανδρέας Παπανδρέου», του Ινστιτούτου «Νίκος Πουλαντζάς», του Κέντρου Μαρξιστικών Μελετών, της Δημοκρατικής Αριστεράς και του Ιδρύματος Μεσογειακών Μελετών.
Οι εισηγήσεις, οι παρεμβάσεις και τα συμπεράσματα του συνεδρίου μπορεί να συμβάλουν στο διάλογο για την ορθή ερμηνεία των αιτιών και των επιπτώσεων της κρίσης, στην καλύτερη γνώση των εμπειριών άλλων χωρών, στη διαμόρφωση συναινετικών στρατηγικών εξόδου από την κρίση και νέων αναπτυξιακών μοντέλων. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)
Η έξοδος από την κρίση
Εφαρμόσιμες εναλλακτικές προτάσεις
Γιάννης Βαληνάκης, Πάνος Καζάκος, Ναπολέων Μαραβέγιας
Εκδόσεις Παπαζήση, 2014
222 σελ.
ISBN 978-960-02-2975-2,
Η μελέτη αποτελεί προϊόν συνεργασίας των Καθηγητών Γιάννη Βαληνάκη, Πάνου Καζάκου και Ναπολέοντα Μαραβέγια με μια μεγάλη ομάδα από πανεπιστημιακούς, ειδικούς εμπειρογνώμονες, εκπροσώπους φορέων και ερευνητές του Ευρωπαϊκού Κέντρου Αριστείας Jean Monnet, του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Οι συγγραφείς του βιβλίου, στον επίλογό τους γράφουν:
Καθώς βαδίζουμε στον έκτο χρόνο του Μνημονίου, πολλά από τα αυτονόητα που έχει ανάγκη η χώρα μας παραμένουν ζητούμενα. Πάταξη της φοροδιαφυγής, εκσυγχρονισμός του δημόσιου τομέα, επενδύσεις και ιδιωτικοποιήσεις, αλλά και αλλαγή εθνικής νοοτροπίας παραμένουν ανάμεσα στα ζητούμενα. Από την βαθύτερη μελέτη των συνεχιζόμενων δυσλειτουργιών, προκύπτει η αδήριτη ανάγκη για μια νέα πυξίδα: για ένα εθνικής έμπνευσης σχέδιο εξόδου από την κρίση.
Οι σχεδιασμοί επί χάρτου για την έξοδο της Ελλάδας από την κρίση ήταν και είναι εξαιρετικά φιλόδοξοι, αλλά ελάχιστα ρεαλιστικοί. Στηρίζονται σε προϋποθέσεις που αποδείχθηκε, μέχρι σήμερα τουλάχιστον, εξαιρετικά δύσκολο να πραγματοποιηθούν. Αντί για θεωρητικούς σχεδιασμούς, που μικρή μόνο σχέση έχουν με την ελληνική πραγματικότητα, η χώρα μας χρειάζεται μια πρακτική και εφαρμόσιμη, συνολικά σχεδιασμένη μέσο- και μακροχρόνια στρατηγική.
Μια στρατηγική που θα ξεκινά από τις βαθειά ριζωμένες ιδιαιτερότητες της και σταδιακά θα οδηγήσει μέσα από την ασφάλεια και τις πιέσεις μιας περισσότερο ενωμένης πολιτικά και οικονομικά Ευρωπαϊκής Ένωσης, στο να γίνει μια χώρα εξειδικευμένης παραγωγής υψηλής ποιότητας προϊόντων και υπηρεσιών. Μια χώρα που θα στηρίζεται στα φυσικά συγκριτικά της πλεονεκτήματα, στους εκπαιδευμένους ανθρώπους της και στον πολιτισμό της.
Βιώσιμα μοντέλα ολοκληρωμένης ανάπτυξης ορεινών περιοχών
Η περίπτωση της Ηπείρου και της Πίνδου
Συλλογικό έργο
επιμέλεια: Στέργιος Μπαμπανάσης, Ναπολέων Μαραβέγιας, Χρήστος Κατσιούλης
Εκδόσεις Παπαζήση, 2014
480 σελ.
ISBN 978-960-02-2974-5
Οι ορεινές και ημιορεινές περιοχές αποτελούντο 80% του ηπειρωτικού κορμού της Ελλάδας. Πολλές από αυτές σημείωσαν μια δυναμική ανάπτυξη κατά τη διάρκεια του 18-19ου αιώνα. Αργότερα περιθωριοποιήθηκαν με αποτέλεσμα να διευρυνθεί το αναπτυξιακό χάσμα που τις χωρίζει από τις πεδινές και νησιώτικες περιοχές της Ελλάδας. Είναι επιτακτική η ανάγκη να δρομολογηθούν νέες διαδικασίες δυναμικής ανάπτυξης των ορεινών περιοχών.
Για το λόγο αυτό το Ίδρυμα Μεσογειακών Μελετών και το γερμανικό Ίδρυμα Friedrich Ebert, υπό την αιγίδα του Προέδρου της Δημοκρατίας Κάρολου Παπούλια, διοργάνωσαν ένα Διεθνές Συμπόσιο με θέμα «Βιώσιμα Μοντέλα Ολοκληρωμένης Ανάπτυξης των ορεινών περιοχών. Η περίπτωση της Ηπείρου και της Πίνδου». Ο τόμος αυτός περιλαμβάνει τα πρακτικά του Συμποσίου με τις εισηγήσεις 38 εισηγητών από τέσσερις χώρες, τρία ιδρύματα ερευνών, επτά πανεπιστήμια και από πολλούς τοπικούς φορείς που ασχολούνται σε θεωρητικό και πρακτικό επίπεδο με την ανάπτυξη των ορεινών περιοχών.
Οι εισηγήσεις, οι ελληνικές και διεθνείς εμπειρίες, τα συμπεράσματα και οι προτάσεις του Συμποσίου μπορεί να συμβάλουν στη διαμόρφωση νέων μοντέλων ολοκληρωμένης, βιώσιμης, αξιοβίωτης ανάπτυξης των ορεινών περιοχών με έναν συνδυασμό της παράδοσης και του εκσυγχρονισμού, της αξιοποίησης των υφιστάμενων και της δημιουργίας νέων δυναμικών συγκριτικών πλεονεκτημάτων που συνδέονται με τη γνώση, τις νέες τεχνολογίες και τις καινοτομίες.
Έξοδος από την κρίση
Η συμβολή της έρευνας και τεχνολογίας
Συλλογικό έργο
επιμέλεια: Ναπολέων Μαραβέγιας
Θεμέλιο, 2013
240 σελ.
ISBN 978-960-310-363-9
Η συζήτηση για τη σημασία της παραγωγής νέας γνώσης στη βελτίωση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας, της συμβολής, δηλαδή, της έρευνας στην επιτάχυνση της αναπτυξιακής διαδικασίας, έχει ήδη λάβει μια νέα διάσταση κατά την περίοδο της κρίσης που διανύουμε στο δυτικό, τουλάχιστον, κόσμο και ιδιαίτερα στην Ευρώπη. Η κρίση, παρά τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της σε κάθε χώρα, έχει ένα βασικό κοινό χαρακτηριστικό: τη μείωση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας των οικονομιών της Ευρώπης έναντι των αναδυόμενων οικονομιών του Κόσμου.
Ιδιαίτερα στην Ελλάδα, το ζήτημα αυτό τίθεται με μεγαλύτερη οξύτητα, εφόσον, εκτός από το σοβαρό δημοσιονομικό έλλειμμα, υπάρχει ένα εξίσου σημαντικό έλλειμμα διεθνούς ανταγωνιστικότητας, το οποίο εκφράζεται στο επίπεδο του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών. Η ανάπτυξη συνεπώς της έρευνας, δηλαδή της παραγωγής νέας γνώσης και της συνεπαγόμενης τεχνολογικής προόδου, θα μπορούσε να αποτελέσει σημαντικό παράγοντα εξόδου της χώρας μας από την κρίση μέσω της βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας. Η διερεύνηση των δυνατοτήτων να εφαρμοστεί μια συγκροτημένη πολιτικής έρευνας & τεχνολογίας στην Ελλάδα με βάση τη σχετική θεωρία και τη διεθνή εμπειρία, αποτελεί το βασικό κορμό αυτού του συλλογικού βιβλίου.
Επιχειρηματικότητα και καινοτομία
Από την θεωρία στην πράξη
επιμέλεια: Ναπολέων Μαραβέγιας
Συλλογικό έργο
Θεμέλιο, 2012
240 σελ.
ISBN 978-960-310-364-6
Το ζήτημα της επιχειρηματικότητας απασχολεί τις κοινωνικές επιστήμες και ιδιαίτερα την οικονομική επιστήμη αρκετές δεκαετίες. Οι προϋποθέσεις ανάπτυξης της επιχειρηματικότητας, η μεγάλη σημασία της για την ανάπτυξη μιας χώρας ή περιφέρειας, οι φορείς της επιχειρηματικότητας, ο ρόλος της καινοτομίας στην επιχειρηματικότητα και πολλές άλλες παράμετροι που σχετίζονται με τη δυνατότητα του «επιχειρείν» αποτελούν αντικείμενα μελέτης με στόχο την επιτάχυνση της οικονομικής ανάπτυξης. Ιδιαίτερα στις σημερινές συνθήκες ύφεσης, όπου η ανάπτυξη είναι το σημαντικότερο ζητούμενο, η βελτίωση των προϋποθέσεων του «επιχειρείν» αποτελεί βασικό όρο για την έξοδο από την οικονομική κρίση.
Η επιχειρηματικότητα ως ατομική ή συλλογική πρωτοβουλία ανάληψης κινδύνου δημιουργίας μίας επιχείρησης απαιτεί την εφαρμογή καινοτομίας στον οργανωτικό και τεχνολογικό τομέα. Αυτή η διαδικασία αποτελεί μία από τις σημαντικότερες προϋποθέσεις επιτυχίας της επιχειρηματικής προσπάθειας. Συνεπώς, η επιχειρηματικότητα συνδέεται άρρηκτα με την καινοτομία, ιδίως στη σημερινή εποχή που απαιτείται παραγωγή προϊόντων και υπηρεσιών υψηλής ποιότητας και χαμηλού κόστους, προκειμένου να είναι ανταγωνιστικά στην εγχώρια και διεθνή αγορά.
Ο συλλογικός αυτός τόμος περιλαμβάνει δέκα αναδιατυπωμένες διαλέξεις σε μορφή επιστημονικών άρθρων από σημαντικούς επιστήμονες προς τους φοιτητές του ΤΕΙ Ιονίων Νήσων κατά το ακαδημαϊκό έτος 2011-2012 στα Τμήματα που βρίσκονται και στα τρία Ιόνια Νησιά.
Εκατό κομμάτια της κρίσης
Στην Ελλάδα, στην Ευρώπη, στον κόσμο
Ναπολέων Μαραβέγιας
Εκδόσεις Παπαζήση, 2012
326 σελ.
ISBN 978-960-02-2699-7
Το βιβλίο αυτό περιλαμβάνει μια συλλογή 100 άρθρων τα οποία γράφτηκαν τα τελευταία τέσσερα χρόνια, από το 2008 με το ξεκίνημα της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, μέχρι το τέλος του 2011. Τα άρθρα αυτά έχουν δημοσιευθεί κυρίως στην «Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία» αλλά και στο «Βήμα», στο περιοδικό «Μεταρρύθμιση» και στο περιοδικό «Κοινωνία Πολιτών».
Η συγκέντρωσή τους σ’ ένα βιβλίο έχει στόχο να «ξαναθυμίσει» με τρόπο άμεσο τις «ιστορικές στιγμές» αυτής της μεγάλης κρίσης. Μέσα από την επίκαιρη αρθρογραφία καταγράφεται, μεταξύ άλλων, η αργόσυρτη διαδικασία δημιουργίας του ευρωπαϊκού μηχανισμού στήριξης και θεσμοθέτησης μιας ατελούς μορφής ευρωπαϊκής οικονομικής διακυβέρνησης, η «διολίσθηση» της Γερμανίας σε περισσότερο ευρωπαϊκές λύσεις, η συνεχής υποχώρηση της Γαλλίας από τις αρχικές της θέσεις για περισσότερη αλληλεγγύη και αναπτυξιακή διάσταση, η κυριαρχία των διεθνών αγορών και των οίκων αξιολόγησης και, προφανώς, η αβέβαιη προσπάθεια της Ελλάδας να διασφαλίσει την παραμονή της στην ευρωζώνη με μεγάλο κοινωνικό κόστος.
Επιχειρούνται απαντήσεις σε κρίσιμα ερωτήματα όπως: γιατί καθυστέρησαν οι ευρωπαϊκές χώρες στη δημιουργία μηχανισμού στήριξης, γιατί η ευρωζώνη είναι τόσο εύθραυστη, γιατί οδηγήθηκε η χώρα στο Μνημόνιο, γιατί τόση επιμονή στη λιτότητα που φέρνει ύφεση, γιατί δεν προχωρούν οι διαρθρωτικές αλλαγές παρά μόνο τα εισπρακτικά μέτρα, γιατί δεν υπάρχει δικαιότερη κατανομή των βαρών της κρίσης, γιατί αυξάνεται η ανεργία, πώς μπορεί να αλλάξει ο συσχετισμός των δυνάμεων στην Ευρώπη, πώς «αποφύγαμε» την ανεξέλεγκτη χρεοκοπία, πώς μπορεί να υπάρξει αναπτυξιακή διέξοδος, ποιος είναι ο ρόλος του τριγώνου της γνώσης κ.ά.
Εξε
υρωπαϊσμός στο μεσογειακό χώρο
Συλλογικό έργο
επιμέλεια: Ναπολέων Μαραβέγιας
Νομική Βιβλιοθήκη, 2011
360 σελ.
ISBN 978-960-272-817-8
Στο συλλογικό αυτό έργο αναλύεται η έννοια του εξευρωπαϊσμού, η οποία έχει χρησιμοποιηθεί από πολλούς συγγραφείς για την καταγραφή και ερμηνεία του τρόπου που οι εθνικές πολιτικές, πρακτικές και συμπεριφορές επηρεάζονται από τη συμμετοχή των αντίστοιχων κρατών στη διαδικασία της Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης. Η διαδικασία της Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης επιβάλλει την προσαρμογή των εθνικών πολιτικών στη νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης μέσα από τη διαδικασία της Κοινοτικής μεθόδου (δηλαδή με την εφαρμογή των κανονισμών και των Οδηγιών της ΕΕ από το κράτος μέλος) ή μέσω άλλων συμβατικών δεσμεύσεων. Επίσης, προσαρμογή στα Ευρωπαϊκά δεδομένα μπορεί να προκύψει και από μία πιο χαλαρή διαδικασία, όπως είναι η μέθοδος του ανοικτού συντονισμού, όπου κάθε κράτος μέλος δεσμεύεται πολιτικά (όχι νομικά) να προσαρμόσει ορισμένες πολιτικές ή πρακτικές του σε αυτά που συμφωνούνται από κοινού σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής των κρατών μελών μπορεί επίσης να διαπιστωθεί προσαρμογή στην ευρωπαϊκή εξωτερική πολιτική.
Στο πρώτο μέρος, που αφορά τις πολιτικές πτυχές του Εξευρωπαϊσμού, ο Χ. Τσαρδανίδης, Διευθυντής του Ινστιτούτου Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων, ασχολείται με τον Εξευρωπαϊσμό της εξωτερικής πολιτικής των μικρών χωρών, αναλύοντας συγκριτικά τις περιπτώσεις της Κύπρου και της Μάλτας. Ο Δ. Ξενάκης, Λέκτορας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, ασχολείται με τις εξωτερικές διαστάσεις του Εξευρωπαϊσμού, αναλύοντας την επιρροή της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις πολιτικές εξελίξεις στις χώρες της νότιας πλευράς της Μεσογείου. Ο Κ. Κενρωτής, Αναπλ. Καθ. στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας, ασχολείται με τον Εξευρωπαϊσμό των πολιτικών κομμάτων σε δύο χώρες της Βαλκανικής τη Βουλγαρία και την ΠΓΔΜ. Οι Δ. Μπουραντώνης, Αναπλ. Καθ. του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών και ο Ι. Γαλαριώτης, Υπ. Διδ. Πανεπιστημίου Αθηνών, ασχολούνται με τον Εξευρωπαϊσμό της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής έναντι της Τουρκίας. Το πρώτο μέρος κλείνει με το κείμενο του Π. Ιωακειμίδη, Καθ. Πανεπιστημίου Αθηνών, ο οποίος ασχολείται με τη σημασία της Συνθήκης της Λισσαβόνας για τη διαδικασία του Εξευρωπαϊσμού της ίδιας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Στο δεύτερο μέρος, που ασχολείται με τις θεσμικές πλευρές του Εξευρωπαϊσμού, η Μ. Μενδρινού, Αναπλ. Καθ. στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, εξετάζει κατά πόσο οι μηχανισμοί συμμόρφωσης των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποτελούν παράγοντες Εξευρωπαϊσμού. Ο Χ. Κουταλάκης, Λέκτορας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, εξετάζει κατά πόσο ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κατά τη διαδικασία συμμόρφωσης των κρατών μελών με τη νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι παράγοντας Εξευρωπαϊσμού. Ο Α. Μπρεδήμας, Καθ. Πανεπιστημίου Αθηνών, ασχολείται με τον Εξευρωπαϊσμό της Ελλάδας στα εργασιακά θέματα μέσα από μη κοινοτικές διαδικασίες. Ο Α. Πλιάκος, Αναπλ. Καθ. Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, εξετάζει κατά πόσο η αρχή της αποτελεσματικής δικαστικής προστασίας αποτελεί παράγοντα Εξευρωπαϊσμού του ελληνικού δικαιοδοτικού συστήματος. Ο N. Φαραντούρης, Επίκ. Καθ. Πανεπιστημίου Πειραιά, μελετά την οικονομική αξιολόγηση των κρατικών ενισχύσεων ως παράγοντα Εξευρωπαϊσμού. Ο Π. Γρηγορίου, Αναπλ. Καθ. Πανεπιστημίου Αιγαίου, εξετάζει κατά πόσο η κοινωνία των πολιτών αποτελεί συντελεστή Εξευρωπαϊσμού.
Στο τρίτο μέρος του βιβλίου που αναφέρεται στον Εξευρωπαϊσμό των δημόσιων πολιτικών κυρίως στην Ελλάδα, αλλά και στη Μεσόγειο γενικότερα, η Λ. Λεοντίδου, Καθηγήτρια στο Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο, ασχολείται με τον Εξευρωπαϊσμό στην πολεοδομία και τις αστικές πολιτικές στον Μεσογειακό χώρο. Ο Π. Καζάκος, Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών, εξετάζει τον Εξευρωπαϊσμό της δημοσιονομικής πολιτικής στην Ελλάδα, αναφερόμενος στην δημοσιονομική εκτροπή και τις συνέπειές της στην οικονομία της χώρας. Οι Γ. Ανδρέου, Λέκτορας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και Μ. Λύκος, Διδάκτορας του Πανεπιστημίου Αθηνών, εξετάζουν τις διαδικασίες Εξευρωπαϊσμού της ελληνικής περιφερειακής πολιτικής. Η Ε. Δούση, Επίκ. Καθ. Πανεπιστημίου Αθηνών, ασχολείται με τον Εξευρωπαϊσμό της ελληνικής περιβαλλοντικής πολιτικής. Η Φ. Ασδεράκη, Λέκτορας στο Πανεπιστήμιο Πειραιά, εξετάζει κατά πόσο υπήρξε Εξευρωπαϊσμός στην Ελληνική Ανώτατη Εκπαίδευση. Τέλος, οι N. Μαραβέγιας, Καθ. Πανεπιστημίου Αθηνών και Χ. Χρυσομαλλίδης, Υπ. Διδ. στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, ασχολούνται με την περίπτωση του Εξευρωπαϊσμού της ελληνικής ερευνητικής πολιτικής.
Το αβέβαιο μέλλον της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης
Paul Taylor
μετάφραση: Ξενοφών Α. Γιαταγάνας
επιμέλεια: Ναπολέων Μαραβέγιας
Κριτική, 2010
308 σελ.
ISBN 978-960-218-703-6
O προβληματισμός για το μέλλον της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, που διαπερνά το βιβλίο του Paul Taylor, είναι απολύτως αναγκαίος. Γιατί το μέλλον του ευρωπαϊκού οικοδομήματος μοιάζει σήμερα περισσότερο αβέβαιο από ποτέ.
Ο συγγραφέας, βαθύς γνώστης του ευρωπαϊκού φαινομένου, καταγράφει και αξιολογεί μεθοδικά τα βαθύτερα αίτια που οδήγησαν στη σημερινή κατάσταση, την οποία επιδείνωσε η παγκόσμια κρίση, δείχνοντας στους ευρωπαίους πολίτες ότι το οικοδόμημα των πενήντα και πλέον ετών μπορεί να καταρρεύσει όταν τα συμφέροντα των σημαντικότερων χωρών μελών της Ένωσης αποκλίνουν συστηματικά.
Το πανεπιστήμιο σήμερα
Όψεις της κρίσης και βήματα προσαρμογής
Συλλογικός Τόμος
επιμέλεια: Ναπολέων Μαραβέγιας, Αποστόλης Δημητρόπουλος, Αχιλλέας Μητσός
Θεμέλιο, 2010
318 σελ.
ISBN 978-960-310-346-2
Περιεχόμενα:
– Βάσω Κιντή, «‘Πρωτοβουλία’ και ευθύνη για το ελληνικό πανεπιστήμιο»
– Νίκος Μ. Σταυρακάκης, «Το πανεπιστήμιο σήμερα: Οι θέσεις της ΠΟΣΔΕΠ»
– Αχιλλέας Μητσός, «Διακυβεύματα του ελληνικού πανεπιστημίου»
Διεθνείς Αναζητήσεις
– Helga Nowotny, «Αναζητώντας την ποιότητα: Επισκόπηση της εκπαίδευσης και της έρευνας στα πανεπιστήμια της Ευρώπης τον 21ο αιώνα»
– Ase Gornitzka, «Μεταβαλλόμενες πολιτικές συνθήκες για την ‘Ευρώπη γνώσης’-Το ‘σύμφωνο’ του πανεπιστημίου υπό πίεση;»
– Anne Corbett, «Η δυναμική της διαδικασίας της Μπολώνια και η δημιουργία του ενιαίου ευρωπαϊκού χώρου ανώτατης εκπαίδευσης»
– Maurice Godelier, «Μπορούμε να ζήσουμε χωρίς τις κοινωνικές επιστήμες;»
Πτυχές της Ελληνικής Πραγματικότητας
– Κωνσταντίνος Μ. Σοφούλης, «Το ελληνικό πανεπιστήμιο. Σε αναζήτηση της πρωτοπορίας του».
– Δημήτρης Α. Σωτηρόπουλος, «Γιατί απέτυχε η μεταρρύθμιση των ελληνικών πανεπιστημίων»
– Πέρσα Ζέρη, «Η κρίση του δημόσιου πανεπιστημιακού συστήματος την εποχή της ‘κοινωνίας της γνώσης'»
– Μωυσής Α. Μπουντουρίδης, «Πανεπιστήμιο και κοινωνία των πολιτών: Στοιχεία και περιπτώσεις αποικιοποίησης της ανώτατης εκπαίδευσης στις ΗΠΑ».
– Λεωνίδας Λουλούδης, «‘Υποχρηματοδότηση’ των πανεπιστημίων; Ναι, ίσως, μήπως όχι;»
– Γιάννης Καλογήρου, «Ελληνικό πανεπιστήμιο: Οργανισμός πιστοποίησης τίτλων ή φορέας αλλαγής προς την οικονομία και την κοινωνία της γνώσης;»
Παραγωγή Γνώσης και Πανεπιστήμιο
– Αχιλλέας Μητσός, «Η μεταβαλλόμενη έννοια της ευρωπαϊκής ερευνητικής πολιτικής»
– Ναπολέων Μαραβέγιας, «Η επιστημονική έρευνα και ο ρόλος του πανεπιστημίου στην Ελλάδα»
Αναζήτηση της Ποιότητας του Πανεπιστημίου
– Σωκράτης Κάτσικας, Βασίλης Παπάζογλου, Πάνος Τσακλόγλου, «Η διασφάλιση της ποιότητας στα ελληνικά πανεπιστήμια: Προκλήσεις και προοπτικές».
– Βάνα Σύψα, Μαρία Πετροδασκαλάκη, Αλέξανδρος Χατζάκης, Άγγελος Χατζάκης, «Αξιολόγηση του ερευνητικού έργου στις ιατρικές σχολές της Ευρώπης»
– Κλέα Κατσουγιάννη, Γιάννης Τούντας, Χριστίνα Δημητρακάκη, Μιχάλης Χλέτσος, «Αξιολόγηση του διδακτικού έργου στην τριτοβάθμια εκπαίδευση: Διεθνής και ελληνική εμπειρία».
– Θόδωρος Χατζηπαντελής, Αντιγόνη Παπαδημητρίου, «Ταξινόμηση και ελληνικά δημόσια πανεπιστήμια»
– Κώστας Συριόπουλος, Γεράσιμος Πομώνης, «Η ποιοτική αναβάθμιση της ακαδημαϊκής διδασκαλίας και η συμβολή στην ανταγωνιστικότητα των πτυχιούχων οικονομικών, χρηματοοικονομικών και επιχειρησιακών σπουδών».
Η μεσογειακή γεωργία στη δίνη της παγκοσμιοποίησης
επιμέλεια: Ναπολέων Μαραβέγιας
κείμενα: Ανδρέας Κόρακας, Άγγελος Κότιος, Ναπολέων Μαραβέγιας, Αντώνης Μωυσίδης, Λεωνίδας Λουλούδης, Παύλος Καρανικόλας, Δημήτρης Προβατάς, Καλλιόπη Παχάκη, Κωνσταντίνος Αποστολόπουλος, Λεωνίδας Καζακόπουλος
Εκδόσεις Παπαζήση, 2008
89 σελ.
ISBN 978-960-02-2246-3
Η παγκοσμιοποίηση, που εκδηλώνεται με πίεση για άνοιγμα των αγορών και απελευθέρωση στο διεθνές εμπόριο αγροτικών προϊόντων, και ταυτόχρονα η μείωση της δημόσιας παρέμβασης είτε με την μεταρρύθμιση της ΚΑΠ στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης είτε με τα προγράμματα διαρθρωτικής προσαρμογής στις υπόλοιπες χώρες, προκαλεί σοβαρά προβλήματα σ’ όλες τις Γεωργίες των Χωρών της Μεσογείου. Οι προβληματικές δομές τους, από τις οποίες προκύπτουν χαμηλά αγροτικά εισοδήματα, και η κυριαρχία της φυτικής παραγωγής αποτελούν τους βασικούς παράγοντες που επιδεινώνουν την κατάσταση των Γεωργίων των Χωρών αυτών και προκαλούν ανοιχτή κρίση. Η κρίση εκδηλώνεται με μεγάλα ελλείμματα στο εξωτερικό εμπόριο και με συμπίεση των αγροτικών εισοδημάτων, λόγω του διεθνούς ανταγωνισμού και έχει ως αποτέλεσμα υψηλούς ρυθμούς αγροτικής εξόδου, εγκατάλειψη της Υπαίθρου και μεγάλη ανεργία στα αστικά κέντρα. Τα προβλήματα αυτά εμφανίζονται με μεγαλύτερη σοβαρότητα στις Μεσογειακές Χώρες που δεν ανήκουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Στον παρόντα τόμο περιλαμβάνονται αναδιατυπωμένες οι εισηγήσεις και οι παρεμβάσεις που παρουσιάστηκαν στην Επιστημονική Ημερίδα, η οποία οργανώθηκε από το Ίδρυμα Μεσογειακών Μελετών στην Αθήνα με θέμα «Μεσογειακή Γεωργία και παγκόσμιες πιέσεις για Απελευθέρωση των Αγορών» και επίκεντρο την Ελληνική Γεωργία.
Η Ελλάδα στην Ευρωπαϊκή Ένωση
Παρελθόν, παρόν, μέλλον
Συλλογικός τόμος
επιμέλεια: Ναπολέων Μαραβέγιας
Θεμέλιο, 2008
423 σελ.
ISBN 978-960-310-330-1
Περισσότερο από ένα τέταρτο του αιώνα συμπληρώθηκε από την ένταξη της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα/Ευρωπαϊκή Ένωση (1981-2007). Προφανώς, τόσο η Ευρωπαϊκή Ένωση όσο και η Ελλάδα άλλαξαν σημαντικά μέσα σε αυτό το διάστημα. Σήμερα η Ευρωπαϊκή Ένωση περιλαμβάνει 27 κράτη-μέλη, σε σύγκριση με την Ευρωπαϊκή Κοινότητα του 1981 που είχε μόλις 10. Το γεγονός αυτό από μόνο του αλλάζει ριζικά τη φυσιογνωμία και τη λειτουργία της Ένωσης.
Στον τόμο αυτό περιλαμβάνονται επαναδιατυπωμένες ή/και ξαναγραμμένες οι συνεισφορές όλων των πολιτικών και των πανεπιστημιακών καθηγητών που συμμετείχαν στο Συνέδριο της Ελληνικής Πανεπιστημιακής Ένωσης Ευρωπαϊκών Σπουδών (ΕΠΕΕΣ), το Νοέμβριος του 2006, με την ευκαιρία της 25ης επετείου της ένταξης της Ελλάδας στην Ε.Ε. Οι συνεισφορές αυτές αναφέρονται σε όλες σχεδόν τις επιδράσεις από την εικοσιπενταετή συμμετοχή της χώρας μας στην Ε.Ε.: από την προσαρμογή στο κοινοτικό κεκτημένο και τις επιδράσεις στην εξωτερική πολιτική μέχρι τις επιδράσεις στην οικονομία, στην κοινωνία και στο πολιτικό σύστημα της χώρας. Παράλληλα προσπαθούν να εκτιμήσουν τη μελλοντική πορεία της Ελλάδας μέσα στα νέα δεδομένα της Ευρώπης των 27.
Νέα Ευρωπαϊκή Ένωση
Οργάνωση και πολιτικές: 50 χρόνια
Συλλογικός Τόμος
επιμέλεια: Ναπολέων Μαραβέγιας, Μιχάλης Τσινισιζέλης
Θεμέλιο, 2007
815 σελ.
ISBN 978-960-310-323-3
[…] Ο παρόν συλλογικός τόμος επιχειρεί να διερευνήσει διεξοδικά τις εξελίξεις και τα επιμέρους χαρακτηριστικά της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε όλους τους κρίσιμους τομείς της σύγχρονης ευρωπαϊκής πραγματικότητας 50 χρόνια από την ίδρυσή της. Αφού προτάσσεται ένα κεφάλαιο για το «Μεθοδολογικό πλουραλισμό» και τη «Διεπιστημονικότητα στις Ευρωπαϊκές Σπουδές» του Π. Καζάκου, ακολουθούν οι συμβολές της Κ. Ε. Μπότσιου για την «Ιδεολογική και πολιτική αφετηρία της Ευρωπαϊκής Ενοποίησης», των Μ. Ι. Τσινισιζέλη και Δ. Ν. Χρυσοχόου για τη «Θεωρία της πολιτικής ενοποίησης», του Κ. Α. Στεφάνου για το «Θεσμικό σύστημα της Ε.Ε.», της Εμ. Λούση για την «Έννομη τάξη της Ε.Ε.», του Γ. Παπαδημητρίου για τη «Συνταγματοποίηση της Ε.Ε. και το Ευρωπαϊκό Σύνταγμα», του Π. Κ. Ιωακειμίδη για τη «Διεύρυνση, την εμβάθυνση και τη Συνταγματική Συνθήκη», του Δ. Β. Σκιαδά για τον «Προϋπολογισμό της Ε.Ε.», του Λ. Τσούκαλη για την «Ευρωπαϊκή Νομισματική Ένωση», του Θ. Πελαγίδη για την «Ευρωπαϊκή οικονομική και νομισματική ολοκλήρωση σε συνθήκες παγκοσμιοποίησης», του Α. Γ. Πασσά για την «Κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας της Ε.Ε.», του Κ. Υφαντή για την «Ευρωπαϊκή πολιτική ασφάλειας και άμυνας», των Κ. Α. Λάβδα και Δ. Κ. Ξενάκη για την «Ευρω-Μεσογειακή συνεργασία και την ευρωπαϊκή πολιτική γειτονίας», της Η. Νικολακοπούλου-Στεφάνου για τις «Πολιτικές μετανάστευσης και ασύλου της Ε.Ε.», του Δ. Ι. Μουτσάτσου για τη «Θεσμική διάσταση της κοινής εμπορικής πολιτικής» αλλά και για τις «Εξωτερικές εμπορικές σχέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης», του Κ. Π. Ηλιόπουλου για την «Πολιτική ανταγωνισμού της Ε.Ε.», των Γ. Ανδρέου και Ν. Μαραβέγια για τη «Διαρθρωτική πολιτική της Ε.Ε.», του Κ. Παπαγεωργίου για την «Κοινή Αγροτική Πολιτική», των Δ. Τσαντίλη και Κ. Χατζημπίρου για την «Περιβαλλοντική πολιτική της Ε.Ε.», του Γ. Ν. Τφαντόπουλου για την «Κοινωνική πολιτική της Ε.Ε.», του Α. Μήτσου για την «Ερευνητική πολιτική της Ε.Ε.», και του Ν. Παπαδάκη για την «Εκπαιδευτική πολιτική της Ε.Ε.». Τέλος σε επίμετρο ακολουθεί η συμβολή του Ευ. Καραφωτάκη για τις «Διευρύνσεις της Ε.Ε.» […]
Η Διαπραγμάτευση στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου και τα Ελληνικά Αγροτικά Συμφέροντα
Συγγραφέας: Ναπολέων Μαραβέγιας/Γιώργος Μέρμηγκας
ΕΚΕΜ Κείμενο εργασίας 5/Οκτώβριος 2006
Α. Σιδέρης. 2006
Από την δεκαετία του 1980, ο ΠΟΕ, όπως μετονομάστηκε η GATT, απέκτησε μεγάλη σημασία καθώς η διαδικασία της παγκοσμιοποίησης επιταχύνεται. Σήμερα όλες σχεδόν οι χώρες είναι μέλη του ΠΟΕ και οι εμπορικές τους σχέσεις ρυθμίζονται όλο και περισσότερο από τους κανόνες του διεθνούς αυτού οργανισμού. Όπως ήδη αναφέρθηκε και το διεθνές εμπόριο των αγροτικών προϊόντων υπόκειται πλέον στους κανόνες του ΠΟΕ, πράγμα που επηρεάζει άμεσα τις αγροτικές πολιτικές όλων των χωρών και ειδικότερα της ΚΑΠ. Δεδομένου ότι η ΚΑΠ καθορίζει την εξέλιξη και του ελληνικού αγροτικού τομέα , οι συμφωνίες στον ΠΟΕ αφορούν άμεσα τα αγροτικά συμφέροντα της χώρας μας. Με δεδομένη την ιδιαίτερη σημασία που έχει ο αγροτικός τομέας στην χώρα μας, σε σχέση με το μέσο ευρωπαϊκό όρο, παρουσιάζει ενδιαφέρον η ανάλυση των πολυμερών διαπραγματεύσεων του ΠΟΕ και η επίδραση που είχαν και έχουν στην ΚΑΠ. Με τον τρόπο αυτό μπορεί να προσδιοριστεί πως επηρεάζονται τα ειδικότερα αγροτικά συμφέροντα της χώρας μας και ποιες είναι οι επιδιώξεις της Ελλάδας στις διαπραγματεύσεις για την εξυπηρέτηση τους.
Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση και Ελλάδα
Οικονομία, κοινωνία, πολιτικές
Συλλογικός τόμος
επιμέλεια: Ναπολέων Μαραβέγιας, Θεόδωρος Σακελλαρόπουλος
Διόνικος, 2006
367 σελ.
ISBN 960-6619-19-2, ISBN-13 978-960-6619-19-9
Η διαδικασία της ευρωπαϊκής ενοποίησης αποτελεί έναν από τους πιο δυναμικούς παράγοντες αλλαγής της ελληνικής κοινωνίας. Οι επιπτώσεις της στην Οικονομία, την Κοινωνία και τις Πολιτικές είναι συνεχείς και ανεπίστρεπτες. Ο παρών τόμος επιχειρεί να αποτυπώσει αυτές τις επιπτώσεις και αλλαγές, στην ιστορική τους προοπτική. Με νέα στοιχεία και νέα βιβλιογραφία, σε σύγκριση με το παρελθόν, αναλύονται οι μεγάλες μεταβολές στην Οικονομία, τις Δημοσιονομικές και Νομισματικές Πολιτικές, τον αγροτικό χώρο, τα πεδία της κοινωνικής προστασίας και απασχόλησης, την τοπική και περιφερειακή ανάπτυξη, την εκπαίδευση, το περιβάλλον, την ισότητα των φύλων και τη διεύρυνση της Ε.Ε. Είναι ένα βιβλίο που συνιστάται ανεπιφύλακτα σε όλους όσους ενδιαφέρονται για ζητήματα Ευρώπης και Ελλάδας.
Στρατηγική για την αγροτική ανάπτυξη της Ελλάδας
Κωνσταντίνος Αποστολόπουλος, Κωνσταντίνος Μάττας, Νικόλαος Μπαλτάς, Αντώνιος Μωϋσίδης, Κωνσταντίνος Λ. Παπαγεωργίου, Δημήτριος Ψαλτόπουλος
επιμέλεια: Ναπ. Μαραβέγιας
Εκδόσεις Παπαζήση
Εθνικό Ίδρυμα Αγροτικής Έρευνας
2004
130 σελ.
ISBN 960-02-1777-7, ISBN-13 978-960-02-1777-3,
Το κείμενο που δημοσιεύεται στο βιβλίο αυτό αποτελεί μια συνοπτική Έκθεση για το παρόν και το μέλλον της ελληνικής γεωργίας και της υπαίθρου. Είναι προϊόν συλλογικής εργασίας μιας Ανεξάρτητης Επιστημονικής Επιτροπής επτά ειδικών πανεπιστημιακών Καθηγητών που προέρχονται από ισάριθμα πανεπιστήμια της χώρας μας.
Η Έκθεση αυτή συντάχθηκε από την προαναφερθείσα Επιτροπή με πρωτοβουλία του πρώην Υπουργού Γεωργίας κ. Γεωργίου Δρυ και του πρώην Γενικού Γραμματέα του Υπουργείου Γεωργίας κ. Παναγιώτη Κολύρη. Στόχος της πρωτοβουλίας αυτής ήταν η Έκθεση να αποτελέσει αντικείμενο «Κοινωνικού Διαλόγου», ώστε να προκύψει μια Εθνική Στρατηγική Αγροτική Ανάπτυξης με ορίζοντα δεκαετίας, που να είναι γενικά αποδεκτή από όλα τα πολιτικά κόμματα, τις αγροτικές οργανώσεις και όλους τους άλλους κοινωνικούς εταίρους που δρουν στο ευρύτερο χώρο της γεωργίας και της υπαίθρου.
Στην Έκθεση, αφού ελήφθησαν υπόψη, οι παρατηρήσεις και τα σχόλια όλων όσων φορέων συμμετείχαν στον «Κοινωνικό Διάλογο» προσδιορίζονται οι πιθανές εξελίξεις στο διεθνές, ευρωπαϊκό και ελληνικό κοινωνικοοικονομικό περιβάλλον, επιχειρείται μια εκτίμηση της σημερινής πραγματικότητας στην ελληνική γεωργία και την ύπαιθρο και προτείνονται επιμέρους κατευθύνσεις πολιτικής ενταγμένες σ’ ένα συνολικό στρατηγικό σχεδιασμό για την επιδίωξη του στόχου που έχει τεθεί: να εξασφαλισθεί η βιωσιμότητα της ελληνικής γεωργίας μέσα σε μια αναπτυγμένη ύπαιθρο.
Οι εξελίξεις στην κοινή αγροτική πολιτική και ελληνική γεωργία
Εκτιμήσεις επιπτώσεων υποθετικών σεναρίων αναθεώρησης της ΚΑΠ σε βασικά προϊόντα
Συγγραφείς: Ναπολέων Μαραβέγιας
Θέμα: Δίκαιο (γενικά)
Εκδότης: Σάκκουλας
Σελίδες: 96
ISBN: 9789601509419
Ημ. Έκδοσης: 01/05/2003
Σε αυτό το κείμενο Εργασίας εξετάζονται οι πιθανές εξελίξεις των Κοινών Οργανώσεων Αγοράς σε τέσσερα προϊόντα που έχουν μεγάλη σημασία για την ελληνική αγροτική οικονομία ενώ ταυτόχρονα για τη στήριξη τους η χώρα μας εισπράττει περίπου 60% του συνόλου των επιδοτήσεων από το FEOGA-Εγγυήσεων. Τα προϊόντα αυτά είναι το βαμβάκι, ο καπνός, το ελαιόλαδο και το βόειο κρέας. Για κάθε ένα από τα προϊόντα αυτά, εκτιμώνται ποσοτικά οι επιπτώσεις που μπορεί να υπάρξουν στις τιμές παραγωγού, στον όγκο παραγωγής, στην ακαθάριστη αξία παραγωγής, στο αγροτικό εισόδημα της μέσης εκμετάλλευσης και στις εισπράξεις της Ελλάδας από το FEOGA-Εγγυήσεων με βάση διαφορετικά υποθετικά σενάρια εξέλιξης στις αντίστοιχες Κοινές Οργανώσεις Αγοράς.
2nd Mediterranean Conference for Agricultural Research Cooperation: Strategies to improve quality and promotion of mediterranean agricultural products
G. Ghersi ; B. Hervieu ; N. Maraveyas ; S. Vizantinopoulos
2003, Caire, Égypte
ISBN:960-87189-7-X
Agricultural policies in Europe and worldwide have undergone significant reforms within recent years, not only in terms of implementation but, more importantly, in terms of direction and fundamental objectives. Specifically, the focus of agricultural policy is not any longer oriented towards productivity and intensive farming systems but rather towards environmental protection, human health, sustainability, less intensive farming systems and multifunctionality in agriculture. New models of agricultural economic development are therefore needed and Agricultural Research has a significant role to play in the process of defining them.
The second Mediterranean Conference for Agricultural Research Cooperation which was held in Cairo, Egypt, 19-20 January 2003, includes activities related to “Strategies to improve quality and promotion of Mediterranean Agricultural Products”. Most of the participants were policy maker experts and specific scientists from all the Mediterranean and Balkan countries. It is the follow up of the first Mediterranean Conference, entitled “The Mediterranean Nutritional Model and Cooperation to Promote the International Trade of Mediterranean Agricultural Products”. The proceedings of the conference, which was organized cooperatively by the ARC, NAGREF, INRA and CIHEAM, with the sponsorship of the European Commission are presented in this volume.
Βιβλιογραφικός οδηγός σε θέματα ελληνικής αγροτικής οικονομίας και κοινωνίας 1990-2000
Ναπολέων Μαραβέγιας, Γεώργιος Μέρμηγκας, Χρυσή Τζιρίτη
Εκδόσεις Παπαζήση, 2001
295 σελ.
ISBN 960-02-1532-4, ISBN-13 978-960-02-1532-8
Τα τελευταία χρόνια οι δημοσιεύσεις άρθρων, βιβλίων, μελετών, μονογραφιών, εκθέσεων ερευνητικών προγραμμάτων κλπ. που αφορούν στην ελληνική αγροτική οικονομία και κοινωνία έχουν πολλαπλασιασθεί σε βαθμό που οι ενδιαφερόμενοι μελετητές και οι φοιτητές σε προπτυχιακό ή μεταπτυχιακό επίπεδο να χρειάζονται πλέον έναν συστηματικό οδηγό της σχετικής βιβλιογραφίας.
Στην ανάγκη αυτή προσπαθεί να ανταποκριθεί η παρούσα έκδοση, η οποία σχεδιάσθηκε και πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του άτυπου Γραφείου Αγροτικής Πολιτικής του Εθνικού Ιδρύματος Αγροτικής Έρευνας με στόχο να καταγράψει στο μέτρο του δυνατού όλες τις δημοσιεύσεις της περιόδου 1990-2000 που αναφέρονται στην ελληνική αγροτική οικονομία και κοινωνία.
Η δεκαετία αυτή επιλέχθηκε για πρακτικούς και ουσιαστικούς λόγους. Αφενός διότι η προσπάθεια καταγραφής και ταξινόμησης δεν μπορούσε να επεκταθεί περισσότερο στο παρελθόν, δεδομένων των περιορισμένων χρονικών δυνατοτήτων της ερευνητικής ομάδας και αφετέρου διότι ο στόχος ήταν να δημιουργηθεί ένα εργαλείο μελέτης της σύγχρονης ελληνικής αγροτικής οικονομίας και κοινωνίας.
Ο βιβλιογραφικός αυτός οδηγός συνοδεύεται από ένα ηλεκτρονικό βοήθημα CD-ROM, έτσι ώστε να μπορούν ευκολότερα οι χρήστες να αξιοποιήσουν τις πληροφορίες που μπορεί να τους προσφέρει.
Mediterranean Conference for Agricultural Research Cooperation
The Mediterranean Nutritional Model and Cooperation to Promote the International Trade of Mediterranean Agricultural Products
Συλλογικός Τόμος
επιμέλεια: B. Hervieu, N. Maraveyas, S. Vizantinopoulos
Εκδόσεις Παπαζήση, 2001
707 σελ.
ISBN 960-02-1480-8, ISBN-13 978-960-02-1480-2
The Mediterranean nutritional model may be the basis for a successful answer to the world’s concern today about nutrition, due to the excessive industrialization of the agricultural sector and the production of non healthy agricultural food products, mainly of the animal production, especially of the developed countries of the North. The Mediterranean agricultural production, which is characterized by improved quality and is rich in less industrialized and healthier plant production products, can prove to be an alternative model to the industrialized agricultural production of the North. If the Mediterranean model could be adopted by most countries, then the agricultural production of the Mediterranean countries, on which this Mediterranean model is based, may be easily promoted to the international markets. Therefore, agriculture and the farmers of the Mediterranean countries could look forward to a better future. This publication promotes the efforts for supporting Agriculture in the Mediterranean countries, through the adoption of the Mediterranean nutritional model worldwide, as well as into the Mediterranean countries themselves.
Η κοινή αγροτική πολιτική
Συνέχεια και αλλαγή
Rosemary Fennell
μετάφραση: Δημήτρης Κιούκιας
επιμέλεια: Ναπολέων Μαραβέγιας
Θεμέλιο, 1999
570 σελ.
ISBN 960-310-246-6, ISBN-13 978-960-310-246-5
Το βιβλίο Η Κοινή Αγροτική Πολιτική: Συνέχεια και Αλλαγή αποτελεί μια μεγάλη αναδρομική ανάλυση της ΚΑΠ από τη σύλληψή της σε αντιπαραβολή με το υπόβαθρο της αγροτικής πολιτικής στη Δυτική Ευρώπη από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Τα θέματα που καλύπτονται περιλαμβάνουν την εξέλιξη της ΚΑΠ, ειδικότερα την αρχική κυριαρχία της πολιτικής αγορών, σε αντίθεση με την πρωτογενή πρόθεση, την προσπάθεια να εισαχθεί μια διαρθρωτική πολιτική και τη συνακόλουθη απογοητευτική επίδοσή της, τη δύσκολη σχέση ανάμεσα στην πολιτική αγορών και στην εμπορική πολιτική, το ζήτημα των αγροτικών εισοδημάτων και τη διεύρυνση των οριζόντων της πολιτικής από τα μέσα της δεκαετίας του ’80, ιδιαίτερα με την εισαγωγή περιβαλλοντικών ζητημάτων. Το βιβλίο καταλήγει με μια συζήτηση ορισμένων άλυτων θεμάτων, περιλαμβανομένου του ρόλου και της καταλληλότητας μιας κλαδικής πολιτικής στις σημερινές συνθήκες. Η Rosemary Fennell είναι Λέκτορας της Αγροτικής Οικονομίας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.
Η ελληνική γεωργία προς το 2010
Ναπολέων Μαραβέγιας
Εκδόσεις Παπαζήση, 1999
598 σελ.
ISBN 960-02-1370-4, ISBN-13 978-960-02-1370-6
Οι περιεχόμενες μελέτες-κεφάλαια στο συλλογικό αυτό βιβλίο προσπαθούν να απαντήσουν σε έξι κρίσιμα ζητήματα:
Πρώτο: Ποια είναι η σημερινή κατάσταση τόσο από πλευράς εγχώριας προσφοράς αγροτικών προϊόντων, όσο και από πλευράς ζήτησης τροφίμων για εγχώρια κατανάλωση και πώς προδιαγράφονται οι προοπτικές μέχρι ο 2010.
Δεύτερο: Ποιες είναι οι αναπτυξιακές δυνατότητες και οι προοπτικές της ελληνικής γεωργίας τόσο από την πλευρά τα εξέλιξης των αγροτικών εκμεταλλεύσεων, όσο και από την πλευρά της τραπεζικής χρηματοδότησής τους.
Τρίτο: Ποιες είναι οι χωρικές διαφοροποιήσεις της ελληνικής γεωργίας, πώς αναμένεται να εξελιχθούν και πόσο διαφορετική αγροτική πολιτική πρέπει να εφαρμόζεται ανάλογα με τον τύπο γεωργίας που επικρατεί (πεδινή, ορεινή κλπ.).
Τέταρτο: Ποια είναι η σημερινή κατάσταση και ποια θα είναι η μελλοντική εξέλιξη στο ζήτημα της προστασίας του αγροτικού περιβάλλοντος και των δυνατοτήτων ανάπτυξης μεθόδων αγροτικής παραγωγής φιλικών στο περιβάλλον στη χώρα μας, στο πλαίσιο της νέας φιλοσοφίας της ΚΑΠ.
Πέμπτο: Πώς εξελίχθηκαν οι κατ’ εξοχήν συλλογικές μορφές οργάνωσης των αγροτών, δηλ. οι αγροτικοί συνεταιρισμοί, πόσο ανταποκρίθηκαν στους σκοπούς τους και ποια προβλέπεται ότι θα είναι η μελλοντική εξέλιξή τους,
Έκτο και τελευταίο, ποια είναι η επίδραση των εξωτερικών σχέσεων της ελληνικής γεωργίας τόσο με το Παγκόσμιο και το Μεσογειακό όσο και με το Ευρωπαϊκό Περιβάλλον, και πώς αναμένεται να επηρεάσουν την αναπτυξιακή δυναμική της ελληνικής γεωργίας τα νέα δεδομένα: η μείωση της δημόσιας παρέμβασης σε παγκόσμια κλίμακα και η απελευθέρωση του διεθνούς εμπορίου αγροτικών προϊόντων.
Η ολοκλήρωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Θεσμικές, πολιτικές και οικονομικές πτυχές
Μιχάλης Τσινισιζέλης, Χάρης Ν. Ταγάρας, Γιώργος Παπαδημητρίου, κ.ά.
επιμέλεια: Ναπολέων Μαραβέγιας, Μιχάλης Τσινισιζέλης
Θεμέλιο, 1999
730 σελ.
ISBN 960-310-198-2, ISBN-13 978-960-310-198-7
[…] Το συλλογικό αυτό βιβλίο προσπαθεί να συμβάλλει στην προσπάθεια κατανόησης των πολιτικών και οικονομικών δεδομένων στο χώρο του «ευρωπαϊκού γίγνεσθαι», το οποίο βρίσκεται σε συνεχή εξέλιξη. Επιχειρεί μια αποτίμηση της μέχρι σήμερα κατάστασης, ενώ ταυτόχρονα προχωράει σε μια συζήτηση των προοπτικών ενόψει της διαδικασίας αναθεώρησης της Συνθήκης της Ε.Ε. Θα μπορούσε να θεωρηθεί συνέχεια μιας προηγούμενης -συλλογικής επίσης- έκδοσης, με τίτλο «Ευρωπαϊκή Ολοκλήρωση. Θεωρία και πολιτική», και με τους ίδιους επιμελητές· έκδοση που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Θεμέλιο το 1991. Στην έκδοση αυτή συμμετείχαν έντεκα συγγραφείς, οι οποίοι πραγματεύονταν τις οικονομικές κυρίως όψεις της Ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, όπως είχαν διαμορφωθεί μέχρι το τέλος του 1990.
Στη σημερινή προσπάθεια συμμετέχουν είκοσι συγγραφείς από διάφορα Πανεπιστήμια της χώρας μας, οι οποίοι καλύπτουν ένα ευρύτερο πεδίο θεσμικών, πολιτικών και οικονομικών πτυχών του φαινομένου της Ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, φτάνοντας ως το τέλος του 1994. […]
Η συμφωνία της GATT και οι επιπτώσεις της στην ελληνική γεωργία
Συγγραφείς: Μαρί-Νοέλ Ντυκέν- Δημήτρης Μουτσάτσος- Ναπολέων Μαραβέγιας
Εκδότης: Σάκκουλας Αντ. Ν.
Επιμέλεια: Ν. Μαραβέγιας, Δ. Μουτσάτσος, Μ.Ν. Ντύκεν
Αριθμός Σελίδων: 365
Έτος Έκδοσης: 01-1998
Η Συμφωνία της GATT, όπως είναι γνωστό, περιλαμβάνει ένα σημαντικό κεφάλαιο στο Διεθνές Εμπόριο Αγροτικών Προϊόντων και κατ’ επέκταση σ’ ολόκληρο το πλέγμα μέτρων αγροτικής πολιτικής σε παγκόσμια κλίμακα. Κατά συνέπεια η Συμφωνία της GATT επιδρά άμεσα στο ευρωπαϊκό εξωτερικό εμπόριο αγροτικών προϊόντων, στην Κοινή Αγροτική Πολιτική και βέβαια στη γεωργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στην οποία περιλαμβάνεται και η ελληνική γεωργία. Σ’ αυτό το βιβλίο αναλύονται διεξοδικά οι ρυθμίσεις της γεωργικής πτυχής της Συμφωνίας της GATT και εκτιμώνται ποιοτικά και ποσοτικά οι επιπτώσεις των ρυθμίσεων αυτών στην ελληνική γεωργία μέχρι το έτος 2000.
Prix et subventions : effets sur les agricultures familiales méditerranéennes (études nationales)
N. Akesbi ; N. Maraveyas, coord. ; CIHEAM-IAMM (Montpellier, France) ; RAFAC (Montpellier, France) ; IAV Hassan II (Rabat, Maroc) ; Université Agricole. Athènes (Grèce)
Editeur : Montpellier [France] : CIHEAM-IAMM
Année de publication : 1997
Collection : Options Méditerranéennes : Série B. Etudes et Recherches, ISSN 1016-1228 num. 11
326 p.
Présentation :98 réf., cart., 219 tabl., 69 graph.
ISBN/ISSN : 978-2-85352-167-3
Langues : Français
En 1992, le Réseau Agricultures Familiales Comparées (RAFAC) inaugure une nouvelle forme de travail en réseau. Il va désormais organiser les recherches comparées qu’il met en oeuvre autour d’un certain nombre de thèmes fédérateurs. Pour chacun d’entre eux, les membres du réseau réaliseront successivement une analyse macro-économique au niveau national et une ou plusieurs analyses méso-économiques au niveau zonal. Le premier thème est celui de l’impact des politiques de prix et de subventions sur les agricultures familiales méditerranéennes. Neuf contributions permettent de le développer. Cinq d’entre elles concernent les pays du nord de la Méditerranée : Turquie, Yougoslavie, France, Espagne et Grèce. Les quatre autres traitent des pays de la rive Sud : Algérie, Egypte, Maroc et Tunisie. Une synthèse tente de mettre à jour les invariants et les différences entre les processus observés.
Κράτος και αγροτικός χώρος
Εισηγήσεις 3ου πανελληνίου συνεδρίου αγροτικής οικονομίας
επιμέλεια: Κ. Παπαγεωργίου, Ν. Μαραβέγιας, Π. Σολδάτος
Συλλογικός τομός
Εκδόσεις Παπαζήση, 1996
487 σελ.
[…] Έντονος είναι ο προβληματισμός όσων ασχολούνται με την αγροτική οικονομία για το μέλλον του γεωργικού τομέα και του αγροτικού χώρου. Η αφίσσα του Συνεδρίου είναι αρκετά εύγλωττη.
Από αρκετές πλευρές τονίζεται το ενδιαφέρον που πρέπει να επιδειχθεί για τον Ελληνικό αγροτικό χώρο και για το γεωργικό τομέα. Τόση είναι η σημασία τους για την Ελλάδα, ώστε να λέγεται ότι στις σχέσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση, μετά τον Υπουργό Εξωτερικών ακολουθεί σε σημασία ο Υπουργός Γεωργίας.
Πόσο, όμως έχει μελετηθεί η γεωργική οικονομία και ο αγροτικός χώρος, ώστε να αποφασισθεί μια στρατηγική για την προσαρμογή τους στις ραγδαία μεταβαλλόμενες συνθήκες; Πόσο συντονίζονται οι επιστημονικές δυνάμεις του τόπου για να συμβάλουν στο σχεδιασμό και να στηρίξουν αυτή την προσαρμογή; Πόσο η θεσμική οργάνωση παρακολουθεί τις εξελίξεις και τις νέες παραμέτρους που εισάγονται στον όρο «ανάπτυξη»;
Κεντρικό θέμα του Συνεδρίου είναι «Ο μεταβαλλόμενος ρόλος του κράτους στην οικονομία του αγροτικού χώρου». Στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κάθε Κράτος- μέλος δε διαμορφώνει εξ ολοκλήρου αυτοδύναμα την πολιτική του για τη γεωργία και για τον αγροτικό χώρο. Δεν παύει, όμως, να θέτει τους δικούς του στόχους, ώστε να τους υποστηρίζει κατά τη διαδικασία λήψεως αποφάσεων και να επιδιώκει την επίτευξή τους μέσα από το από κοινού διαμορφούμενο πλαίσιο. Στη συνέχεια, ο ρόλος του έγκειται στην ευελιξία και στην ικανότητα διαμόρφωσης εκείνων των μέτρων πολιτικής που θα ελαχιστοποιήσουν την απόκλιση από τους στόχους του.
Στο κεντρικό θέμα του Συνεδρίου, ο ρόλος τον Κράτους δε διασυνδέεται ειδικά με το γεωργικό τομέα αλλά με τον ευρύτερο αγροτικό χώρο. Αυτό δεν είναι τυχαίο. Η απομόνωση της γεωργικής δραστηριότητας από το χώρο στον οποίο ασκείται και από τις διασυνδέσεις και αλληλεξαρτήσεις με τους άλλους τομείς δε συμβάλλει στην ολοκληρωμένη θεώρηση και αντιμετώπιση των προβλημάτων που τον απασχολούν.
Στη σημερινή συγκυρία, είναι πολλοί οι παράγοντες που υπεισέρχονται σε οποιαδήποτε προσπάθεια διαμόρφωσης μιας πολιτικής για το γεωργικό τομέα και τον αγροτικό χώρο. Το άνοιγμα της Ευρωπαϊκής γεωργίας στη διεθνή αγορά και ο περιορισμός του προστατευτισμού, διαμορφώνουν νέες συνθήκες ανταγωνισμού. Η αναζήτηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων γίνεται επίκαιρη όσο ποτέ. Ακόμη και η ίδια η έννοια τον συγκριτικού πλεονεκτήματος διευρύνεται για να ονομασθεί «ανταγωνιστικό πλεονέκτημα», μια έννοια που εκτός από τις έννοιες της φυσικής παραγωγής και τον κόστους λαμβάνει υπόψη την αποτελεσματικότητα του μάρκετινγκ και των σχετιζόμενων υπηρεσιών, ακόμη και των νομισματικών σχέσεων. Είναι φανερό, ότι βρισκόμαστε πολύ πιο πέρα από τις έννοιες της σύγκρισης αποδόσεων και της διάδοσης της τεχνικής της παραγωγής στη γεωργία. […]
Αγροτική πολιτική και οικονομική ανάπτυξη στην Ελλάδα
Ναπολέων Ν. Μαραβέγιας
Εκδοτικός Οίκος Α. Α. Λιβάνη, 1992
158 σελ.
ISBN 960-236-223-5, ISBN-13 978-960-236-223-5,
Στη μελέτη αυτή ο Ν. Μαραβέγιας επιχειρεί μια σύντομη αλλά μεθοδική και τεκμηριωμένη ανάλυση του ρόλου της αγροτικής πολιτικής στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας στη μεταπολεμική περίοδο. Το ιδιαίτερο ενδιαφέρον της μελέτης βρίσκεται στο γεγονός ότι προσπαθεί να αναλύσει τα αποτελέσματα της κρατικής παρέμβασης όχι μόνο στον ίδιο τον αγροτικό τομέα, αλλά, μέσω των σχέσεών του με τους άλλους τομείς, στο σύνολο της εθνικής οικονομίας. Ο συγγραφέας καταλήγει σε συμπεράσματα για τη σημερινή κατάσταση του αγροτικού τομέα και τη συμβολή του στην ανάπτυξη της εθνικής οικονομίας, που δείχνουν ότι οι ρίζες των σημερινών προβλημάτων βρίσκονται όχι μόνο στη στρατηγική της ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας, όπως διαμορφώθηκε στην περίοδο 1946-1953, αλλά και στον τρόπο που ασκήθηκε η αγροτική πολιτική σ’ όλες τις φάσεις της μεταπολεμικής πορείας. Η σειρά των «λαθών» της κρατικής παρέμβασης δεν αποδίδεται, ωστόσο, μόνο στην ανικανότητα της διοίκησης ή στην ανεπάρκεια των κυβερνήσεων, αλλά κυρίως στους κοινωνικούς και οικονομικούς εσωτερικούς και εξωτερικούς περιορισμούς, τους πολιτικούς συσχετισμούς και τις προτεραιότητες κάθε ιστορικής φάσης της ελληνικής ανάπτυξης.
Η διαδικασία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και η ελληνική γεωργία στη δεκαετία του ’90
Η μεταρρύθμιση της Κ.Α.Π.: Η ενιαία εσωτερική αγορά: Η οικονομική και νομισματική ένωση
Ναπολέων Ν. Μαραβέγιας
Εκδόσεις Παπαζήση, 1992
249 σελ.
ISBN 960-02-0982-0, ISBN-13 978-960-02-0982-2
Η μελέτη αυτή του κ. Μαραβέγια περιλαμβάνει μια τεκμηριωμένη ποσοτική και ποιοτική ανάλυση των επιδράσεων που μπορεί να έχουν στην ελληνική γεωργία οι θεσμικές αλλαγές που σημειώνονται στη διαδικασία της Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης, κατά τη δεκαετία του 1990. Η μεταρρύθμιση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, ως αποτέλεσμα οικονομικοπολιτικών εσωτερικών αναγκαιοτήτων, αλλά και διεθνών πιέσεων στα πλαίσια της πολυμερούς διαπραγμάτευσης της GATT, η ολοκλήρωση της Ενιαίας Εσωτερικής Αγοράς και η ακολουθούμενη πορεία προς την Οικονομική και Νομισματική Ένωση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας αναμένεται ότι θα έχουν σημαντικές επιπτώσεις στη διαμόρφωση του θεσμικού πλαισίου ανάπτυξης του ελληνικού αγροτικού τομέα και συνεπώς θα επηρεάσουν με πολλούς τρόπους και προς διαφορετικές κατευθύνσεις την εξέλιξη κρίσιμων μεγεθών της ελληνικής γεωργίας, όπως οι τιμές, η παραγωγή, η απασχόληση, το αγροτικό εισόδημα και οι εξαγωγές. Από την ανάλυση του κ. Μαραβέγια προκύπτει ότι οι αλλαγές που επέρχονται στην πορεία της Ευρωπαϊκής Ενοποίησης δημιουργούν νέες συνθήκες ανάπτυξης της ελληνικής γεωργίας που επιβάλλουν άμεση προσαρμογή προς την κατεύθυνση της βελτίωσης της διεθνούς ανταγωνιστικότητας της ελληνικής αγροτικής παραγωγής και συνεπώς μια ριζική αναθεώρηση τόσο της κρατικής παρέμβασης, όσο και της συμπεριφοράς των Ελλήνων αγροτών.
Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Θεωρία και πολιτική
Επιμελ: ΜΑΡΑΒΕΓΙΑΣ, Ναπολέων, ΤΣΙΝΙΣΙΖΕΛΗΣ, Μιχάλης Ι
Θεμέλιο, Αθήνα, 1991
372 σ.
ISBN 9603100889
Το βιβλίο αυτό αποτελεί μια συλλογική προσπάθεια ανάλυσης του φαινομένου της Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης με τρόπο κατανοητό για το ευρύτερο κοινό και τους προπτυχιακούς φοιτητές των πανεπιστημίων της χώρας μας. Δίνεται έμφαση στις οικονομικές πλευρές του φαινομένου, χωρίς να υποτιμώνται οι πολιτικές και οι νομικές πλευρές, οι οποίες θα μπορούσαν να αποτελέσουν αντικείμενο ξεχωριστού τόμου στο μέλλον. Στο συλλογικό αυτό τόμο αναλύονται ζητήματα όπως: η πολιτική ενοποίηση και οι θεσμοί των Ε.Κ., η οικονομική ενοποίηση, η νομισματική ολοκλήρωση, η φορολογική εναρμόνιση, οι δυνατότητες του Προϋπολογισμού, η περιφερειακή πολιτική, η αγροτική πολιτική, η βιομηχανική πολιτική, οι εξωτερικές οικονομικές σχέσεις, το πρόγραμμα της εσωτερικής αγοράς και, τέλος, οι νέες εξελίξεις στην Ανατολική Ευρώπη. Όλα αυτά τα ζητήματα αποκτούν ιδιαίτερο ενδιαφέρον μπροστά στη νέα δυναμική της Ευρωπαϊκής Κοινότητας στη δεκαετία του ’80, η οποία προέκυψε με την Ενιαία Ευρωπαϊκή Πράξη και τις σαρωτικές αλλαγές στην Ανατολική Ευρώπη και οδήγησε στην Ευρωπαϊκή Ήπειρο στο κέντρο των εξελίξεων.
Η ένταξη της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα
Επιπτώσεις στον αγροτικό τομέα
Ναπολέων Μαραβέγιας
Ίδρυμα Μεσογειακών Μελετών, 1989
494 σελ.
Στη μελέτη αυτή επιχειρείται μια συστηματική ανάλυση των εξελίξεων που διαπιστώθηκαν στον ελληνικό αγροτικό τομέα μετά την ένταξη της Ελλάδος στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα. Ειδικότερα αναλύονται: α) οι μεταβολές στον όγκο και τη σύνθεση (συνολικά και κατά προϊόν) της αγροτικής παραγωγής, β) η εξέλιξη των αγροτικών δομών και γ) τα αποτελέσματα πάνω στο αγροτικό εισόδημα.
Οι αλλαγές που παρατηρούνται συσχετίχζονται με τις θεσμικές ρυθμίσεις και τους μηχανισμούς της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, προκειμένου να διαπιστωθεί σε ποιο βαθμό η εφαρμογή της πολιτκής αυτής επηρέασε τα βασικά χαρακτηριστικά του ελληνικού αγροτικού τομέα, χωρίς να παραγνωρίζονται και άλλοι σημαντικοί παράγοντες (οικονομική κρίση, εθνική πολιτική κ.ά.)
Στόχος της μελέτης είναι να εντοπίσει τα προβλήματα που υπήρξαν μέσα στη διαδικασία της ολοκλήρωσης και να διερευνήσει τις προοπτικές που διανοίγοντα, ιδιαίτερα μετά τις νέες εξελίξεις στη Κοινή Αγροτική Πολιτική. Η μελέτη, με τον τρόπο αυτό, προσπαθεί να συμβάλει στον προβλημματισμό για τη διαμόρφωση μιας στρατηγικής για τον αγροτικό τομέα, που να ανταποκρίνεται στις σημερινές ανάγκες ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας σε συνάρτηση με την ολοκλήρωση της Εσωτερικής Αγοράς της Ευρωπαϊκής Κοινότητας το 1992.
Ναπολέων Μαραβέγιας 