Τα τελευταία χρόνια, από το 2010, που άρχισαν να εφαρμόζονται τα προγράμματα προσαρμογής (δηλαδή τα μνημόνια), όλες οι κυβερνήσεις της χώρας υπόσχονταν ότι σύντομα θα ξεπεραστεί η κρίση της ελληνικής οικονομίας και ότι θα έρθει το τέλος των μνημονίων και, βέβαια, η πολυπόθητη ανάπτυξη. Ομως, για διάφορους λόγους (πρόωρες εκλογές κ.ά.), αντί για την έλευση της ανάπτυξης, οι κυβερνήσεις που την είχαν υποσχεθεί έχαναν την εξουσία και μαζί της κατέρρεε και η υπόσχεσή τους για ανάπτυξη.

Στη σημερινή συγκυρία τα πράγματα δείχνουν διαφορετικά. Δεν υπάρχει εμφανής λόγος πτώσης της κυβέρνησης· αντίθετα, παρουσιάζει μια αξιοσημείωτη σταθερότητα και δεν προβλέπεται κάποιο μείζον πολιτικό γεγονός (π.χ., εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας, περιφερειακές ή ευρωπαϊκές εκλογές) στα επόμενα δύο σχεδόν χρόνια θητείας που να μπορεί να θέσει σε δοκιμασία το σημερινό κυβερνητικό σχήμα.

Στην πραγματικότητα, σήμερα η κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη να πράξει όλα όσα είναι απαραίτητα για να γίνει πραγματικότητα δική της υπόσχεση για ανάπτυξη και έξοδο από τα μνημόνια το καλοκαίρι του 2018. Εξάλλου, ήδη υπάρχουν σημάδια μιας «δειλής» ανάκαμψης τον τελευταίο καιρό, ενώ οι προβλέψεις είναι θετικές.

Προφανώς, οι ενθαρρυντικές αυτές εξελίξεις δεν αρκούν, όταν το ΑΕΠ έχει υποχωρήσει κατά 25% σωρευτικά τα χρόνια της κρίσης και η ανεργία είναι ακόμη σε πρωτοφανή ύψη. Χρειάζεται συνεπώς τεράστια προσπάθεια, όχι μόνο να αυξηθεί ο ρυθμός ανάπτυξης, αλλά και να επουλωθούν οι κοινωνικές πληγές που άνοιξε σε μεγάλο μέρος των πολιτών η οκταετής λιτότητα.

Πρόσφατα, τόσο ο Γάλλος Πρόεδρος όσο και ο πρωθυπουργός της χώρας έθεσαν ως πρώτη προτεραιότητα τη δημιουργία κατάλληλου περιβάλλοντος για εγχώριες και ξένες επενδύσεις, ενώ έχει αναγνωριστεί απ’ όλους ότι οι επενδύσεις αποτελούν τον μοναδικό δρόμο εξόδου από την κρίση.

Ομως οι προτροπές για επενδύσεις δεν αρκούν. Χρειάζονται συγκεκριμένες πράξεις, που ξεκινούν από τη μείωση της φορολογίας (με εξορθολογισμό των δαπανών, ώστε να διατηρηθεί η δημοσιονομική ισορροπία) και καταλήγουν, μεταξύ πολλών άλλων, στον εκσυγχρονισμό της δημόσιας διοίκησης, τη μείωση των καθυστερήσεων στη Δικαιοσύνη, καθώς και στις αποφάσεις των παραγωγικών υπουργείων.

Χρειάζεται επίσης επένδυση στη γνώση, με αναβάθμιση της παρεχόμενης εκπαίδευσης, ενίσχυση της παραγόμενης έρευνας και σύνδεσή της με την παραγωγή από τα πανεπιστήμια και τα ερευνητικά κέντρα, ώστε να μην επιστρέψουμε στο παλιό πρότυπο ανάπτυξης, χωρίς πραγματική παραγωγική βάση, αλλά με καταναλωτική ευημερία, στηριζόμενη στον δανεισμό από το εξωτερικό. Χρειάζεται ακόμη επίδειξη ευρωπαϊκής αλληλεγγύης, με ελάφρυνση του βάρους του χρέους και ένταξη της ελληνικής οικονομίας στην ποσοτική χαλάρωση, ώστε να μειωθεί το κόστος του χρήματος για τις επιχειρήσεις και στη χώρα μας.

Η τρίτη αξιολόγηση, που ξεκινά, μπορεί να αποδειχτεί εξαιρετικά κρίσιμη. Η έγκαιρη ολοκλήρωσή της μπορεί να δώσει την απαιτούμενη ώθηση στην ελληνική οικονομία, ενώ, αντίθετα, η καθυστέρηση μπορεί να καταστρέψει όλες τις προσπάθειες για βελτίωση του κλίματος εμπιστοσύνης, που είναι απαραίτητο για να λειτουργήσει αποδοτικά η οικονομία.

Τελικά, αν η κυβέρνηση ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της σημερινής συγκυρίας, η υπόσχεση της ανάπτυξης μπορεί να μην μείνει μόνο υπόσχεση…

ΝΕΑ ΣΕΛΙΔΑ, 19 Σεπτεμβρίου 2017